استاندارد 34000 چیست؟ استاندارد جامع مدیریت منابع انسانی
پس از پایان جنگ جهانی اول، استانداردسازی بهعنوان راهکاری مؤثر برای کاهش هزینهها و افزایش بهرهوری مطرح شد و تا سالها بعد مسیر رشد خود را ادامه داد. در دهههای اخیر، استانداردها علاوه بر تولید، وارد حوزههای اقتصادی، محیطزیستی، اجتماعی و بهویژه مدیریت منابع انسانی شدهاند. یکی از مهمترین این استانداردها، استاندارد 34000 است؛ چارچوبی که به سازمان کمک میکند تجربه، دانش و مهارتهای کارکنان حفظ شده و حتی پس از خروج افراد نیز سرمایه دانشی از بین نرود.
استاندارد 34000 از سال 2001 بهعنوان ابزاری برای ارزیابی، پایش و ارتقای سیستم مدیریت منابع انسانی مورد استفاده قرار گرفته و امروز یکی از معتبرترین مدلهای جهانی در این حوزه به شمار میآید.
مدل 34000 منابع انسانی (ISO 34000 HR Model)
ایزو 34000 بر پایه ترکیب چند مدل بینالمللی و معتبر ساخته شده است:
- مدل فیلیپس (EFQM)
- مدل بلوغ قابلیتهای منابع انسانی (PCMM)
- مدل سرمایهگذاری انسانی
استاندارد 34000 به سازمان کمک میکند تا عملکرد کارکنان، ساختار شایستگیها، دانش سازمانی و فرآیندهای منابع انسانی را در سطحی یکپارچه مدیریت و اندازهگیری کند. نتیجه اجرای استاندارد ایزو 34000، ایجاد یک سیستم منسجم، کارآمد و قابل پیشبینی منابع انسانی است.
سطوح بلوغ ایزو 34000 (HRM Maturity Levels)
استاندارد ISO 34000 دارای پنج سطح بلوغ است. هر سطح نشاندهنده مرحلهای جدید در توانمندی سازمان برای مدیریت منابع انسانی است.
سطح صفر – فعالیتهای پراکنده و واکنشی
در این سطح:
- هیچ فرآیندی مدون نیست
- اقدامات منابع انسانی مقطعی و واکنشی انجام میشود
- خروج کارکنان افزایش مییابد
- کمبود استعداد و ضعف ساختاری محسوس است
سطح یک – پایهگذاری و ایجاد نظم اولیه
در این مرحله، سازمان اولین چارچوبهای منابع انسانی را ایجاد میکند:
- تعریف فعالیتهای حداقلی منابع انسانی
- مدیریت عملیات در سطح واحدها
- آموزش مقدماتی مدیران
سطح دو – ایجاد یکپارچگی اولیه
سازمان به سمت یکپارچگی حرکت میکند:
- اقدامات منابع انسانی در سطح کل سازمان هماهنگ میشود
- الگوی شایستگی کارکنان طراحی میگردد
- معماری منابع انسانی شکل میگیرد
سطح سه – اندازهگیری کمی و تحلیل عملکرد
در سطح سوم، سازمان دادهمحور میشود:
- قابلیتها و عملکرد منابع انسانی اندازهگیری میشود
- سیستم پایش عملکرد کارکنان شکل میگیرد
- امکان پیشبینی و تحلیل رفتار منابع انسانی ایجاد میشود
سطح چهار – بهینهسازی، نوآوری و بهبود مستمر
بالاترین مرحله بلوغ منابع انسانی است:
- بهبود مستمر در سطح سازمانی، تیمی و فردی
- همراستاسازی کامل HR با استراتژی کسبوکار
- ایجاد فرهنگ یادگیری، نوآوری و تحول سازمانی
مزایای ایزو 34000 برای سازمانها
اجرای ایزو 34000 باعث ایجاد تحول چشمگیر در ساختار منابع انسانی میشود:
- افزایش بهرهوری و کاهش هزینههای HR
- حفظ تجربه و دانش سازمانی در بلندمدت
- بهبود فرآیند جذب، نگهداشت و توسعه کارکنان
- کاهش ریسک خروج نیروهای کلیدی
- افزایش رضایت و انگیزه کارکنان
- ارتقای عملکرد سازمان در سطح بینالمللی
گواهینامه ایزو 34000 – روند دریافت و مزیتها
پس از اجرای الزامات استاندارد 34000، سازمان میتواند برای دریافت گواهینامه ISO 34000 یا ایزو 30400 اقدام کند. داشتن این گواهینامه نشاندهنده:
- سیستم حرفهای و استاندارد منابع انسانی
- قابل اتکا بودن فرآیندهای HR برای شرکای تجاری
- توانایی سازمان در نگهداشت دانش و تجربه
- بلوغ ساختار مدیریت منابع انسانی
گواهینامه ایزو 34000 در موارد زیر اهمیت ویژه دارد:
- شرکت در مناقصات
- همکاری با سازمانهای بینالمللی
- جذب سرمایهگذار
- تقویت برند سازمان
- افزایش اعتماد مشتریان و شرکای تجاری
چگونه استاندارد 34000 را در سازمان پیاده کنیم؟
برای پیاده سازی استاندارد 34000، مراحل زیر توصیه میشود:
- ارزیابی اولیه منابع انسانی (HR Audit)
- شناسایی سطوح بلوغ فعلی سازمان
- طراحی نقشه راه بهبود منابع انسانی
- اجرای پروژههای استانداردسازی HR
- ایجاد سیستمهای مستندسازی و نگهداشت دانش
- آموزش مدیران و کارکنان
- ممیزی داخلی و سپس ممیزی نهایی جهت اخذ گواهینامه
ایزو 34000 در ایران چقدر کاربرد دارد؟
در ایران، بسیاری از سازمانها و شرکتهای بزرگ بهخصوص در حوزههای زیر به سمت اجرای استاندارد مدیریت منابع انسانی حرکت کردهاند:
- صنایع نفت، گاز و پتروشیمی
- شرکتهای تولیدی و صنعتی
- سازمانهای دولتی و نیمهدولتی
- شرکتهای دانشبنیان
- مجموعههای فناوری و IT
به دلیل افزایش رقابت و نیاز به حفظ نیروهای متخصص، استاندارد 34000 اکنون یکی از مهم ترین استانداردهای منابع انسانی در ایران محسوب می شود.
اصول بنیادین استاندارد ایزو 34000
استاندارد 34000 بر پایه ۵ اصل اساسی طراحی شده است:
- منابع انسانی مهمترین مزیت رقابتی سازمان است.
- سرمایه انسانی یک سرمایه تجدیدپذیر و قابل توسعه است.
- قابلیتهای منابع انسانی قابل اندازهگیری و قابل بهبود هستند.
- سازمان باید شایستگیمحور باشد و فرآیندهای HR را دائماً بهروزرسانی کند.
- توسعه منابع انسانی یک مسئولیت مشترک بین سازمان و کارکنان است.
رایان سرت؛ ارائهدهنده خدمات تخصصی مرتبط با استاندارد ایزو 34000
در پایان، اگر سازمان شما به دنبال پیادهسازی استاندارد 34000، بهبود سیستم مدیریت منابع انسانی یا دریافت گواهینامه ISO 34000 است،
رایان سرت یکی از مجموعههای حرفهای و معتبر در این حوزه است که خدمات تخصصی مشاوره، ارزیابی، آموزش و استقرار این استاندارد را ارائه میدهد.
رایان سرت میتواند با تجربه گسترده در اجرای استانداردهای بینالمللی، سازمان شما را در مسیر تعالی منابع انسانی و دستیابی به بالاترین سطوح بلوغ ایزو 34000 همراهی کند. با ما در تماس باشید 02144259582


مزایای ایزو 34000 برای سازمانها
بدون دیدگاه