تولید ناب چیست؟ | پنج اصل اساسی تولید ناب

تعریف تولید ناب (Lean Manufacturing یا Lean Production):

تولید ناب یک روش‌شناسی است که بر کاهش ضایعات در سیستم‌های تولیدی تمرکز دارد و هم‌زمان بهره‌وری را به حداکثر می‌رساند. ضایعات به هر چیزی اطلاق می‌شود که مشتری آن را ارزشمند نمی‌داند و حاضر به پرداخت هزینه برای آن نیست.

مزایای تولید ناب:

برخی از مزایای Lean شامل کاهش زمان تحویل، کاهش هزینه‌های عملیاتی و بهبود کیفیت محصولات است.

چه شرکت هایی از تولید ناب استفاده میکنند؟

تولید ناب، که با نام‌های Lean یا صرفاً ناب نیز شناخته می‌شود، یک رویکرد است که سازمان‌های مختلف در صنایع گوناگون می‌توانند از آن بهره ببرند. برخی از شرکت‌های مشهور که از تولید ناب استفاده می‌کنند شامل تویوتا، اینتل، جان دیر و نایکی هستند. این رویکرد بر اساس سیستم تولید تویوتا (Toyota Production System) بنا شده و همچنان توسط این شرکت و بسیاری دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. شرکت‌هایی که از سیستم‌های برنامه‌ریزی منابع سازمانی (ERP) استفاده می‌کنند نیز می‌توانند از Lean بهره‌مند شوند.

شرکت رایان سرت نیز به‌عنوان یکی از شرکت‌های پیشرو در ارائه خدمات مشاوره و پیاده‌سازی سیستم‌های مدیریتی و استانداردهای بین‌المللی، از روش‌های تولید ناب در خدمات خود بهره می‌برد. این شرکت با ارائه خدمات تخصصی در زمینه مشاوره و استقرار سیستم‌های مدیریتی، از جمله تولید ناب، به سازمان‌ها کمک می‌کند تا ضایعات را کاهش داده و بهره‌وری خود را بهبود بخشند. برای دریافت اطلاعات بیشتر می‌توانید با رایان سرت به شماره 02144259582 تماس بگیرید

منشأ تولید ناب

تولید ناب از طریق انتشار کتاب ماشینی که جهان را تغییر داد (The Machine That Changed the World) در سال 1990 به جهان غرب معرفی شد. این کتاب بر اساس مطالعه‌ای از MIT درباره آینده صنعت خودرو بود که سیستم تولید ناب تویوتا را توضیح می‌داد. از آن زمان، اصول تولید ناب به طور عمیقی مفاهیم تولید در سراسر جهان و حتی صنایعی خارج از تولید، از جمله مراقبت‌های بهداشتی، توسعه نرم‌افزار و خدمات، را تحت تأثیر قرار داده است.

پنج اصل تولید ناب

کتاب شناخته‌شده تفکر ناب: حذف ضایعات و ایجاد ثروت در سازمان شما (Lean Thinking: Banish Waste and Create Wealth in Your Corporation) که در سال 1996 منتشر شد، پنج اصل اساسی Lean را بیان کرد که اکنون مبنای پیاده‌سازی این روش هستند:

• شناسایی ارزش از دیدگاه مشتری

ارزش توسط تولیدکننده ایجاد می‌شود، اما تعریف آن بر عهده مشتری است. شرکت‌ها باید ارزش محصولات و خدمات خود را از دید مشتری درک کنند تا بدانند مشتری چقدر حاضر است برای آن هزینه کند.

• نقشه‌برداری از جریان ارزش

این اصل شامل ثبت و تحلیل جریان اطلاعات یا مواد لازم برای تولید یک محصول یا خدمت خاص با هدف شناسایی ضایعات و روش‌های بهبود است.

• ایجاد جریان

حذف موانع عملکردی و بهبود زمان تحویل به طوری که فرایندها از دریافت سفارش تا تحویل به صورت روان انجام شوند.

• ایجاد سیستم کششی

تنها زمانی که تقاضا وجود دارد کار جدید را آغاز کنید. این سیستم در مقابل سیستم‌های فشاری عمل می‌کند.

• تلاش برای کمال با بهبود مستمر (کایزن)

Lean بر تلاش مداوم برای رسیدن به کمال استوار است.

هشت نوع ضایعات Lean

• حمل‌ونقل غیرضروری
• موجودی اضافی
• حرکات غیرضروری
• انتظار (افراد یا تجهیزات)
• تولید بیش از حد
• پردازش اضافی
• نقص‌ها
• هدررفت استعداد و خلاقیت

ابزارها و مفاهیم Lean

• 5S: ساماندهی محل کار برای افزایش کارایی.
• کانبان (Kanban): سیگنال‌هایی برای جریان به‌موقع فرایندها.
• جیدوکا (Jidoka): شناسایی و اصلاح مشکلات.
• اندون (Andon): کمک بصری برای اعلام مشکلات.
• پوکا-یوکه (Poka-Yoke): جلوگیری از خطای انسانی
• هایجونکا (Heijunka): تسطیح تولید برای جلوگیری از وقفه‌ها

ناب در مقایسه با شش سیگما

در حالی که Lean ضایعات را ناشی از فرآیندها یا گام‌های اضافی می‌داند، شش سیگما ریشه ضایعات را در تنوع فرآیندها می‌بیند. این دو رویکرد مکمل یکدیگر هستند و ترکیب آن‌ها به روشی داده‌محور با نام Lean Six Sigma منجر شده است.