معرفی استاندارد های ایزو 9000

احتمالا نام استاندارد ایزو 9001 را چندین بار شنیده باشید. این استاندارد نوعی سیستم مدیریت کیفیت بین المللی می باشد که مجموعه ای از استاندارد ها، از آن پشتیبانی می کنند. خانواده استاندارد های ایزو 9000 یکی از پرکاربرد ترین سری استاندارد های ایزو و در عین حال معروفترین استاندارد ها می باشد که بسیاری از کسب و کار ها از آنها استفاده می کنند. گواهینامه های ایزو 9000 در مجموع یک نوع چارچوب را برای بهبود مستمر کسب و کار دنبال می کنند.

الزاماتی که خانواده استاندارد های ISO 9000 ارائه می کنند کاملا عمومی هستند و می توان از آنها برای تمامی سازمان ها بدون در نظر گرفتن اندازه سازمان، محصولات یا خدماتی که ارائه می شود استفاده کرد. به طور کلی سری استاندارد های ایزو 9000 شامل موارد زیر می باشد :

استفاده از کل خانواده استاندارد ها، به صورت یکپارچه می تواند بیشترین ارزش را برای سازمان در پی مدیریت کیفیت موثر به همراه داشته باشد. اگر چه سیستم مدیریت کیفیت شما تنها می تواند دارای مدرک ایزو 9001 باشد، توصیه می شود ابتدا از ایزو 9000 برای آشنایی با مفاهیم اساسی، اصول و واژگان یک سیستم مدیریت کیفیت، قبل از دریافت ایزو 9001 استفاده کنید.

همچنین ایزو 9002 یک واژگان فنی می باشد که شامل مثال ها، توضیحات و گزینه هاییست که هم در پیاده سازی سیستم مدیریت کیفیت و هم در تقویت ارتباط کلی آن با مدیریت سازمان کمک کننده است. اقدامات توصیه شده در ایزو 9004 نیز ممکن است اجرا شود تا سیستم مدیریت کیفیت در دستیابی به اهداف تجاری کارآمدتر شود.

استاندارد ایزو 9000 چیست ؟

این استاندارد مبانی سیستم مدیریت کیفیت را توضیح می دهد و تعاریفی برای اصطلاحات مورد استفاده در خانواده استاندارد های ایزو 9000 ارائه می کند. این کار باعث می شود تا زمینه برای درک عناصر اساسی مدیریت کیفیت فراهم شود و هفت اصل مدیریت کیفیت و استفاده از رویکرد فرایند برای دستیابی به بهبود مستمر را معرفی کند. در نظر داشته باشید که ایزو 9000 برای صدور گواهینامه، مقررات یا استفاده قراردادی در نظر گرفته نشد است. این استاندارد شامل هیچ الزامی نیست و یک سازمان نمی تواند دارای گواهینامه ایزو 9000 باشد.

از نظر فنی این درست نیست که یک سازمان اعلام کند که دارای گواهینامه ISO 9000 می باشد. با این حال بسیاری از سازمان ها این استاندارد را به عنوان یک گواهینامه معرفی می کنند در حالی که ایزو 9000 الزامات لازم برای مدرک بودن را ندارد بنابراین نمی توان آن را یک گواهی معرفی کرد.

به طور کلی در رابطه با استانداردهای سری 9000 تنها ایزو 9001 دارای گواهینامه می باشد.

استاندارد ایزو 9001:2015

این تنها استاندارد از خانواده ایزو 9000 است که می توان برای دریافت گواهینامه آن اقدام کرد. ایزو 9001 الزامات مدیریت کیفیت را که یک سازمان باید به منظور اثبات توانایی های خود، در رائه مداوم محصولات یا خدمات که نیاز و انتظارات مشتری را برآورده می کند، رضایت مشتری را افزایش می دهد و مطابق با کلیه قوانین و مقررات قابل اجراست را مشخص می کند. بند های زیر، در استاندارد مواردی را که باید هنگام پیاده سازی سیستم مدیریت کیفیت مورد توجه قرار گیرد را مشخص می کند :

• زمینه سیستم مدیریت کیفیت سازمان
• رهبری
• برنامه ریزی
• پشتیبانی
• عملیات
• ارزیابی عملکرد
• بهبود

برای دریافت گواهینامه ایزو 9001 باید تمامی الزامات مورد نیاز آن اجرا شود. اگر هرگونه از الزامات در این بند ها در حوزه فعالیت سازمان قابل اجرا نیست، باید دلیل آن مطرح شود و به عنوان متن بخشی از محدوده  ثبت شود.

ایزو 9001 مستلزم آن است که شما فرایند های لازم برای بهبود مستمر سیستم مدیریت خود، و کل سازمان برنامه ریزی کنید. بهبود مستمر فرایندی است که برای افزایش اثربخشی سازمان به منظور تحقق سیاست ها و اهداف تجاری مورد استفاده قرار می گیرد.

استاندارد ایزو 9002

این استاندارد مشخصات فنی (TS) برای کمک به کاربران در پیاده سازی سیستم مدیریت کیفیت ایزو 9001 را ارائه می کند. این سیستم یک برنامه آموزنده است و راهنمایی در مورد الزامات مدرک 9001 را ارائه می دهد.

این مجموعه شامل اقدامات احتمالی است که یک سازمان می تواند برای براوردن الزامات انجام دهد. همچنین این سیستم رویکرد های الزامی را برای پیاده سازی ارائه نمی دهد و یا هیچ روش تفسیری ارائه نمی کند. گفتنی است که ایزو 9002 برای صدور گواهینامه، مقررات یا استفاده قراردادی تدوین نشده است.

استاندارد ایزو 9004

این سیستم نیز یکی دیگر از خانواده استاندارد های ISO 9000 می باشد که راهنمایی هایی را برای رسیدن به موفقیت پایدار مطابق با اصول مدیریت کیفیت را ارائه می دهد. موفقیت پایدار نتیجه توانایی سازمان در دستیابی و حفظ اهداف خود برای دراز مدت می باشد. این مورد یک چالش بسیار سخت در محیط در حال تغییر امروزی برای هر سازمانی به شمار می رود.

ISO 9004 یک ابزار خودارزیابی را برای بررسی سطح بلوغ یک سازمان ترویج می کند که شامل رهبری، استراتژِی، سیستم مدیریت، منابع و فرایند ها برای شناسایی مناطق قوت و ضعف و همچنین فرصت هایی برای بهبود و نوآوری است. از ایزو 9004 می توان برای فراتر رفت از استاندارد ISO 9001 استفاده کرد. این سیستم را علاوه بر اینکه می توان در کنار دیگر استاندارد های خانواده ایزو 9000 مورد استفاده قرار داد، میتوان به صورت مستقل نیز استفاده شود. البته این سیستم نیز دارای گواهینامه نمی باشد و برای استفاده قراردادی نیز در نظر گرفته نشده است.

جمع بندی سری استاندارد های ایزو 9000

باید در نظر داشته باشد که خانواده استاندارد های ایزو 9000 برای سازمان هایی که دائما به فکر بهبود فعالیت های خود هستند، بسیار مناسب می باشد. این نوع از استاندارد ها را می توان برای انواع مجموعه ها با فعالیت های متنوع استفاده کرد. البته باید در نظر داشته باشید که بازدهی این سیستم به همراه یک ممیزی داخلی مرتب، به دست خواهد آمد. برای دریافت مشاوره و اخذ گواهینامه ایزو 9001 می توانید با کارشناسان رایان سرت در تماس باشید.